Voor het Nationaal Renovatie Platform (NRP) organiseer ik sinds 2018 de jaarlijkse studiereizen voor hun leden.

De studiereizen worden georganiseerd voor vertegenwoordigers van partners van  NRP. daarbij wordt elk jaar een Europese stad als bestemming gekozen waar de ontwikkelingen op het gebied van stedelijke transformatie en rennovatie intrigerend én actueel zijn. Het programma bestaat telkens uit een inspirerende mix van projectbezoeken, lezingen, rondleidingen en gelegenheid tot kennisuitwisseling met overheden, instellingen en bedrijven die actief zijn op het gebied van renovatie en transformatie ter plekke.

De reis biedt ook ruime gelegenheid voor de partners van NRP om met elkaar in contact te komen en nader van gedachten te wisselen.

Ter gelegenheid van elke studiereis wordt ook een reisgids samengesteld waar ik, samen met Anne Luijten (directeur NRP), de redactie over voer. Daarvoor schrijf ik ook een inleiding op de betreffende stad:

” Dublin: barsten en buigen

Wie aan Dublin denkt ontkomt niet aan de literaire slagschaduwen die giganten als de dichter William Butler Yeats (Nobelprijs Literatuur) en James Joyce over de stad werpen. Met name ‘Dubliners’ en het onbetwiste meesterwerk ‘Ulysses’ van Joyce leggen een onontkoombaar verband tussen lezen en het beleven van de stad. Ze beschrijven op realistische wijze het middenklasse-leven in deze stad aan het begin van de 20e eeuw. ‘Dubliners’ wordt ook veelal (als inspiratiebron) in verband gebracht met de toenmalige glorietijd van de Ierse nationalisme.

Maar het literaire beeld van Dublin dat deze en andere schrijvers schetsten liet bepaalde, minder fraaie, onderdelen en fragmenten onderbelicht. Dublin aan het begin van de twintigste eeuw kende immers ook zeer bedenkelijke woonomstandigheden voor de lagere bevolkingsgroepen. Volgens sommigen waren die zelfs de ergste in heel Ierland en Engeland. Daarnaast werd de stad geteisterd door armoede, werkeloosheid en honger.
In stedelijk opzicht vond in deze context ook een ingrijpende verschuiving plaats. De welvarende bevolking verhuisde in groten getale naar de randen van de stad (en nog steeds woont de Dubliner bij voorkeur buiten de stad). Hun oude, statige huizen verwerden daardoor tot hokkerige, overvolle en vervuilde woonkazernes. Deze transitie symboliseert de negatieve spiraal waar de stad toen – en nog lange tijd daarna – in terecht kwam. Waar veel andere steden groeiden en in positieve zin transformeerden, bleef Dublin in belangrijke mate achter. De politieke onrust, opstanden, hongersnoden en massale emigratiegolven die de geschiedenis van Ierland kenmerken hadden bepaald ook geen gunstig effect, of waren direct terug te voeren op de slechte, stedelijke condities in de hoofdstad.

De littekens, zowel fysiek, sociaal als economisch, die deze negatieve ontwikkelingen in de stad hebben achtergelaten zijn nog steeds zichtbaar en merkbaar. Natuurlijk heeft Dublin de laatste jaren kunnen profiteren van de economische bloeitijd. Maar in veel opzichten is men in Dublin nog steeds bezig met daadwerkelijk grip krijgen op, corrigeren of soms overcompenseren van de barsten en ‘rotte stedelijke appels’ die op veel plekken nog zichtbaar zijn. Die door sommigen gehoopte opleving en gewenste bloei kent bovendien ook risico’s en schaduwzijden. De wijze waarop de transformatie en stedelijke vernieuwing van de wijk Temple Bar tot een te eenzijdig geprogrammeerde ‘Temple for Bars’ leidde, of de wijze waarop het ‘grote geld’ bepalend was voor de schaalgrootte en exclusieve, zakelijke karakter van de Docklands zijn in dat opzicht zeer illustratief. Ook de mate waarin de recente economische en financiële crisis de stad raakte en deed stagneren is een teken aan de wand.
Dublin is zo in veel opzichten nog steeds op zoek naar een passende, duurzame en gecombineerde vorm van oude en nieuwe stedelijkheid, van geschiedenis en toekomst. Bovendien vraagt een dergelijke uitgebalanceerde en vitale stedelijke omgeving ook om voldoende bewoners die werkelijk geloven in stedelijk leven. Iets waar het in Ierland wellicht wat te veel aan ontbreekt. De gemiddelde Ier woont immers bij voorkeur liever in de archetypische, groene countryside en komt enkel voor werk of vertier in de stad.”