Voor het tijdschrift Blauwe Kamer (#2 2021) schreef ik een artikel over de achtergronden en hoofdrolspelers van het Van Gogh Nationaal Park in ontwikkeling. Op de dag dat het magazine verscheen maakte minister Carola Schouten bekend dat de aanvraag voor het nieuwe park nog niet gehonoreerd zou worden. Alle plannen, ambities en visies ten spijt. De initiatiefnemers en betrokken partijen werken ondertussen verder en rekenen op groen licht in een later stadium.

Voor het artikel sprak ik met Jan Baan, de net afgezwaaide directeur van het Brabants Landschap en aanjager van de parkontwikkeling, Anneke Boezeman, directeur van het Parkbureau en met Adriaan Geuze wiens bureau West 8, samen met bureau Overland, het masterplan voor het park maakte.

” Mozaïek in de prullenmand

Voor Geuze werken de bijzondere natuur en het Kempische cultuurlandschap als een kompas waarmee ruimtelijke, sociale, economische en maatschappelijke ontwikkelingen in dezelfde richting worden gestuurd – de beekdalen zijn daarbij richtingbepalend, want die vormen de ruggengraat van het nieuwe nationaal park. ‘Het cultuurlandschap van beken, essen, kampen, landgoederen, jonge ontginningen en bos- en heidegronden vormt het magnetisch veld voor de ruimtelijke ordening’, zegt Geuze. ‘Daarmee is het denken en handelen meer genuanceerd dan de aloude metafoor van Brabant als mozaïek dat met moeite aan elkaar werd geplakt. Dat idee accepteert weliswaar de veelzijdigheid van belangen en kenmerken, maar geeft te weinig richting en is kwetsbaar voor fragmentatie.’
In het Van Gogh Nationaal Park wordt volgens Geuze gezamenlijk gewerkt aan een nieuw landschap dat afhankelijk is van de behoeften, idealen en ambities van mensen, toen en nu, en dat inspeelt op de specifieke karakteristieken van het landschap. Daarom zijn de werkwijze en het proces ook belangrijk volgens Anneke Boezeman, directeur van het kersverse Parkbureau. ‘In de uitwerking van het masterplan en de diverse ruimtelijke ontwikkelingen staan de kwaliteit van de natuur, het landschap en de omgeving altijd centraal. De partners voelen die verantwoordelijkheid ook en wij inspireren en dagen elkaar daarop voortdurend uit.’ Ook daarbij vormt de kunstenaar Van Gogh, dankzij zijn innovatieve oplossingen, verbeeldingskracht, inzet van hedendaagse ontwerpers en kunstenaars én zijn grote passie voor natuur en landschappen een grote inspiratiebron volgens Boezeman.”