De ondergrond kampt met een probleem. Hij is namelijk per definitie onzichtbaar. Die eigenschap voorkomt dat de ondergrond in discussies over noodzakelijke transitieprocessen en ruimtelijke veranderingen voldoende wordt meegewogen. In veel stedelijk ontwerp volgt de aandacht vaak pas nadat bovengrondse plannen al vorm hebben gekregen.

Die volgordelijke praktijk leverde tot voor kort nauwelijks noemenswaardige problemen op. In ons grotendeels door ingenieurs en hun inspanningen gecreëerde kunstmatig landschap zijn we er immers telkens nog in geslaagd om de grond, boven of onder, naar believen en met succes aan te passen en te benutten. Maar dat maakbare beeld, dat geconsolideerde vertrouwen in het artificiële land zoals we het kennen is niet langer houdbaar. Vooral klimaat gerelateerde veranderingen en energietransitie dwingen ons, met name in stedelijke gebieden, om tot een nieuwe en fundamenteel andere visie op en aanpak van ruimte, inclusief de ondergrond te komen.

In de gesprekken met vijf specialisten op het gebied van de ondergrond wordt al snel duidelijk dat de focus vooral ligt op de bestaande stedelijke ruimte.

De resultaten van de interviews zijn verwerkt in een artikel voor Blauwe Kamer, dossier ondergronds, #1, 2020.